Order Wilhelma (Prusy)

Order Wilhelma
*Wilhelm-Orden*
	; Awers odznaki orderu
	; Baretka
Ustanowiono	18 stycznia 1896
Wycofano	11 sierpnia 1919
Dewiza	WIRKE IM ANDENKEN AN KAISER WILHELM DEN GROSSEN; (Działaj pamiętając cesarza Wilhelma Wielkiego)
Wielkość	70 × 48,5 mm
Kruszec	złoto
Powyżej	Order Pour le Mérite
Poniżej	Order Zasługi Korony Pruskiej
	Multimedia w Wikimedia Commons

Order Wilhelma (niem.: Wilhelm-Orden) – odznaczenie pruskie, nadawane od 1896 do 1918 roku.

Historia i insygnium

Ten bardzo rzadki order został ustanowiony 18 stycznia 1896 roku przez cesarza niemieckiego i króla Prus Wilhelma II i poświęcony pamięci jego dziadka, cesarza i króla Wilhelma I, którego wnuk określił przydomkiem "Wielki". Rzadko nadawany order otrzymał jako pierwszy Otto von Bismarck.

Oznaką jednoklasowego orderu był złoty medal wielkości 70 × 48,5 mm, otoczony owalnym wieńcem dębowo-laurowym. Na awersie medalu widniał profil Wilhelma I zwrócony na lewo, otoczony napisem "Wilhelm Koenig von Preussen" (Wilhelm król Prus), na rewersie napis "Wirke im Andenken an Kaiser Wilhelm den Grossen" (Działaj pamiętając cesarza Wilhelma Wielkiego). Order nie posiadał wstęgi i był noszony na złotym łańcuchu orderowym o wadze 220 gramów, składającym się po obu stronach z liter napisów "Wilhelmus I Rex".

Zniesiony 11 sierpnia 1919 wraz ze wszystkimi innymi niemieckimi odznaczeniami państwowymi^[a].

Uwagi

↑ Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, a jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs („Weimarer Reichsverfassung”) vom 11. August 1919).

Bibliografia

Jörg Nimmergut, Deutschland, Orden und Ehrenzeichen 1800-1945, München 1979
Handbuch über den Königlich Preussischen Hof und Staat. Berlin: 1911, s. 44.

[1] Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, a jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs („Weimarer Reichsverfassung”) vom 11. August 1919).

[a]

Ks. Anhalt	Order Alberta Niedźwiedzia Krzyż Fryderyka
Wlk. Ks. Badenii	Order Wierności Order Lwa Zeryngeńskiego Krzyż Zasługi Orderu Lwa Zeryngeńskiego Order Zasługi Wojskowej Karola Fryderyka Order Bertholda I Krzyż Zasługi Wojennej
Królestwo Bawarii/ /Palatynat Reński	Order św. Huberta Order św. Jerzego Order Wojskowy Maksymiliana Józefa Order Zasługi Korony Bawarskiej Order Zasługi św. Michała Order Maksymiliana Order Zasługi Wojskowej Order Ludwika Order św. Elżbiety Order Teresy Order Lwa Palatyńskiego
Brema/Hamburg/Lubeka	Krzyż Hanzeatycki Krzyż Wybitnej Służby Odznaka za Służbę (Brema) Odznaka za Służbę (Hamburg) Odznaka za Służbę (Lubeka)
Ks. Brunszwiku	Order Henryka Lwa Krzyż Zasługi Wojennej Krzyż Wybitnej Służby Medal Waterloo
Królestwo Hanoweru	Order św. Jerzego Order Gwelfów Order Ernesta Augusta Medal Waterloo
Wlk. Ks. Hesji (-Darmstadt)	Order Ludwika Order Lwa Złotego Order Zasługi Filipa Wspaniałomyślnego Order Gwiazdy Brabancji Krzyż Zasługi Wojskowej Medal Waleczności Krzyż Wojskowy Sanitarny Odznaka Honorowa Powszechna
Elektorat Hesji (-Kassel)	Order Wilhelma Order Hełmu Żelaznego Order Lwa Złotego Order Zasługi Wojskowej
Ks. Hohenlohe	Order Feniksa
Ks. Hohenzollern	Order Książęcy Hohenzollernów
Ks. Detmold-Lippe	Order Lippeński Order Leopolda Krzyż Zasługi Wojennej Order Berty Order Róży Lippeńskiej Krzyż Pamiątkowy 1849
Ks. Schaumburg-Lippe	Order Schaumburg-Lippeński Krzyż za Wierną Służbę Medal Zasługi Wojskowej Medal Zasługi Cywilnej Medal Zasługi
Wlk. Ks. Meklemburgii-Schwerinu	Order Korony Wendyjskiej Order Gryfa Krzyż Zasługi Wojskowej
Wlk. Ks. Meklemburgii-Strelitzu	Order Korony Wendyjskiej Order Gryfa Krzyż Zasługi za Odznaczenie się Podczas Wojny
Wlk. Ks. Oldenburga	Order Zasługi Krzyż Fryderyka Augusta Odznaka za Zasługi dla Czerwonego Krzyża
Królestwo Prus	Order Orła Czarnego Pour le Mérite (Order Szlachetności) Order Wilhelma Order Zasługi Korony Pruskiej Order Orła Czerwonego (Order Szczerości) Order Królewski Korony Order Hohenzollernów Order św. Jana Order Luizy Krzyż Zasługi dla Kobiet Krzyż Żelazny Krzyż Zasługi dla Kobiet i Dziewcząt Odznaka Honorowa Wojskowa Medal za Ratowanie Ginących Medal Czerwonego Krzyża Medal Waterloo Medal Koronacyjny (1862) Krzyż Szturmowy Duppelski Krzyż Alsen Medal Pamiątkowy Wojenny za 1864 Krzyż Pamiątkowy za 1866 Medal Pamiątkowy Wojenny za 1870/71 Medal Wilhelma I Medal Pamiątkowy Chin Medal Pamiątkowy Jubileuszowy Hanowerski Odznaka za Służbę Odznaka za Służbę dla Obrony Krajowej Krzyż Kulmski Order Łabędzia
Ks. Reuss-Greiz i Reuss-Gera	Krzyż Honorowy Reusski Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojennej Odznaka za Służbę
Królestwo Saksonii	Order Korony Rucianej Order św. Henryka Order Zasługi Cywilnej Medal Orderu Zasługi Cywilnej Order Alberta Order Sidonii Order Marii Anny
Wlk. Ks. Saksonii-Weimaru	Order Sokoła Białego (Order Czujności) Krzyż Wojenny Wilhelma Ernesta Krzyż Honorowy Wojenny
Ks. Saksonii-Altenburga- -Koburg-Gota-Meiningen	Order Ernestyński Order Trupiej Głowy Order św. Joachima Medal Waterloo
Ks. Schwarzburg-Rudolstadt	Krzyż Honorowy Książęco-Schwarzburgski Medal Zasługi Wojennej
Ks. Waldeck-Pyrmont	Order Zasługi Krzyż Zasługi dla Osób Cywilnych i Wojskowych Odznaka za Służbę
Królestwo Westfalii	Order Korony Westfalii
Królestwo Wirtembergii	Order Korony / Order Orła Złotego (Order Myśliwski) Order Zasługi Wojskowej Order Fryderyka Order Olgi Krzyż Wilhelma Krzyż Karoliny Order Zasługi Cywilnej Medal Zasługi Cywilnej

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe